斗

Í

dǒu

1. ағаш, күре (Қытайдың өлшем бірлігі және аспабы)

2. үлкен, зор, кесек, көп, мол

斗胆 — батылдығы зор, батыл, өжет

3. кішкене, шағын, адағай, тар, тараң

斗室 — адағай ғана бөлме

4. ожау, шөміш, қалақ, қорап, кебеже

【斗拱】 күмбезше мен төселгі, күмбезше

5. саусақтың дөңгелекше бедері, саусақтың дөңгелекше табы

6. Жеті қарақшы, Жетеген

II

dòu

1. үрісу, жағаласу, төбелесу, салысу, жұлысу, жұлқысу, алысу, айқасу, шайқасу, жанжалдасу, ұстасу, сайысу

搏斗 — сайыса кету

拳斗 — жұдырық салысу, жұдырық жұмсасу, жұдырықтасу

【斗争】

1) күрес, шайқас, айқас, сайыс, алыс, тартыс, арпалыс

阶级斗争 — таптық күрес

思想斗争 — идеологиялық сайыс

2) күреске тарту, күреске алу, қылмыс әшкерелеу, қылмыс айыптау, соққы беру, сазайын тартқызу, соққылау, тұқырту, сүмірейту

斗争恶霸地主 — жуан жұдырық жер иелерін күреске тарту

3) күресу, шайқасу, айқасу, алысу, арпалысу

为巩古人民民主专政而斗争 — халық демократиясының диктатурасын нығайту жолында күресті

奋斗 — ұмтылу, талпыну, құлшыну, күресу, арпалысу, жанталасу, арыпталасу

2. салыстыру, салғастыру, жарыстыру, бәсекелестіру, теңестіру

斗智 — парасат салыстыру, ақылмен ұту

3. сүзістіру, таластыру, шайқастыру, төбелестіру, жанжалдастыру

斗牛 — бұқа сүзістіру

斗鸡 — әтеш таластыру

斗马 — айғыр таластыру, айғыр шайнастыру

4. (диалектизм) құрау, құрастыру, септестіру, лекерлеу, жөндеу, жөндестіру, таяту, жақындату, жуықтату, кигізу, енгізу, салу

用碎布斗成一个口袋 — қиқым-сиқым шүберектен дорба жөндестіріп алыпты